Fotowoltaika to jedna z najszybciej rozwijających się branż w dziedzinie odnawialnych źródeł energii. Aby jednak budować farmy fotowoltaiczne, trzeba posiadać odpowiedni teren spełniający określone wymagania. W sytuacji gdy inwestor nie posiada takiej przestrzeni, idealnym partnerem do współpracy okazać się mogą rolnicy, którzy mogą udostępnić grunty pod budowę takiej farmy fotowoltaicznej. Przed zawarciem umowy o dzierżawę swoich gruntów rolnik powinien mieć jednak pewność, że ta dzierżawa przyniesie mu to korzyści finansowe i nie wpłynie negatywnie na jego rolniczą działalność. Co powinien zatem wiedzieć każdy rolnik przed zawarciem umowy z inwestorem?
Kwestie dotyczące umowy dzierżawy zawarte zostały w artykułach 693-709 Kodeksu cywilnego. W praktyce dzierżawa działki polega na tym, iż na gruncie należącym do osoby fizycznej inwestor stawia infrastrukturę fotowoltaiczną i użytkuje ją, osiągając zysk w postaci energii elektrycznej, która jest sprzedawana. Za użyczanie takiego gruntu inwestor płaci czynsz w umówionej kwocie i konkretnym terminie. Warto zwrócić uwagę na fakt, że dzierżawa nie jest sprzedażą. Po zakończeniu umowy grunt powróci do wydzierżawiającego, a strony będą musiały ustalić co zrobić ze znajdującymi się na nim urządzeniami.
Najlepiej, aby działka, na której zostać ma zbudowana farma fotowoltaiczna, położona była blisko linii energetycznej średniego napięcia (zazwyczaj maksimum to 3 km). Działka powinna także być płaska, dobrze nasłoneczniona i o południowej orientacji. Ziemia powinna być gruntem klasy IV, V lub VI albo nieużytkiem. Działka pod fotowoltaikę nie może znajdować się w bliskim sąsiedztwie obszarów chronionych, a miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego musi dopuszczać fotowoltaikę bądź infrastrukturę techniczną. Ponadto działka musi spełniać określone przez dzierżawcę wymagania, takie jak np. wielkość.
Dzierżawa ziemi pod farmę fotowoltaiczną zapewnia właścicielom stałe i pewne dochody. Najczęściej umowę strony podpisują umowę na 29 lat. Według danych z początku roku 2024 dzierżawcy oferują zwykle między 15 a 22 tys. zł/ha rocznie. Kwota zależna jest nie tylko od powierzchni, ale również od nasłonecznienia działki czy jej odległości od sieci energetycznej. Możliwe jest także rozliczenie częściowe w formie czynszu, a częściowo w formie dostarczania energii elektrycznej właścicielowi ziemi.
Dzierżawa gruntu pod instalację fotowoltaiczną to oczywiście dobry sposób na zarobek. Zanim jednak zdecydujesz się podpisać umowę dzierżawy, skonsultuj się z prawnikiem, który oceni zasadność danej inwestycji i zadba o to, aby zapisy w niej zawarte były korzystne dla obu stron. Szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie, takie jak sprecyzowanie przedmiotu umowy, określenie sposobu jego realizacji i czasu jej trwania, określenie praw i obowiązków dzierżawcy oraz wydzierżawiającego grunt, umieszczenie zapisów o powiększaniu kwoty czynszu o aktualny wskaźnik inflacji, oraz uregulowanie kwestii wszelkich opłat i podatków związanych z działką.