Przy zakupie mieszkania można uniknąć płacenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Ze zwolnienia mogą korzystać na przykład osoby, które nabyły swoje pierwsze lokum. Najpierw jednak muszą spełnić konkretne warunki. Dyrektor Krajowej Inspekcji Skarbowej zaznacza, że ulgi tego rodzaju nie tracą osoby posiadające działkę z budynkiem gospodarczym. Prócz tego podatku nie zapłacą ci, którzy wcześniej w ramach spadku otrzymali udziały w kilku nieruchomościach. Warunkiem jest jednak, aby udziały te nie przekroczyły 50% całej zabudowy.
Warto wiedzieć, że podatek od czynności cywilnoprawnych na rynku nieruchomości obejmuje zakup nieruchomości z rynku wtórnego. Nie dotyczy on nieruchomości z pierwszej ręki, gdyż są one już objęte podatkiem VAT, który z reguły jest doliczany do ceny nieruchomości.
Oprócz tego od 31 sierpnia 2023 r. wprowadzono zwolnienie z PCC także w przypadku niektórych transakcji na rynku wtórnym. Zasadniczo dotyczy ono zakupu pierwszej nieruchomości, tzn. przed zakupem nie można posiadać innego mieszkania lub domu. Od tej zasady jest jednak kilka wyjątków.
Zwolnienie z podatku nadal przysługuje, gdy osoba kupująca nieruchomość nabyła wcześniej udziały w nieruchomości w drodze dziedziczenia lub darowizny, a jej udział w nieruchomości nie przekracza 50%. Co ciekawe, ulga działa również, wtedy gdy ktoś w ramach dziedziczenia lub darowizny otrzymał udziały nie większe niż 50% w kilku nieruchomościach mieszkalnych.
Kolejny ciekawy przypadek, w którym ulga od PCC się należy, to sytuacja, gdy mamy dom w budowie. Jeśli nieruchomość nie nadaje się do zamieszkania i chcemy w tym czasie kupić nowe lokum, nie musimy płacić taksy. Inaczej wygląda sytuacja, gdy w ramach darowizny dostaniemy działkę z domem mieszkalnym w złym stanie technicznym. Nawet jeśli budynek nadaje się tylko do rozbiórki, gdy nie zaznaczono tego w akcie darowizny, ulga od PCC przy zakupie mieszkania się nie należy.
Jeśli małżonkowie kupują wspólnie nieruchomość i chcą, by transakcja była zwolniona z PCC, oboje muszą spełniać wymagania uprawniające do ulgi. Jeśli mąż lub żona jest właścicielem innej nieruchomości, podatek trzeba zapłacić. Warto pamiętać, że zasady tej nie zmienia nawet intercyza.
Przed zapłatą PCC nie uchroni też zakup dwóch nieruchomości w jednym akcie notarialnym. Nawet jeśli nabywca nie był wcześniej właścicielem nieruchomości mieszkalnej, jeśli kupi na przykład dwa domy w ramach jednego aktu, podatek nadal trzeba będzie zapłacić.
Warto pamiętać, że podatek PCC jest płacony przez notariusza na podstawie oświadczenia nabywcy mieszkania. Za podanie nieprawdziwych informacji podatnikowi grozi odpowiedzialność karna. Nielegalne uchylanie się od taksy to bowiem przestępstwo skarbowe. Podobna odpowiedzialność ciąży na osobie składającej oświadczenie w sprawie ulgi mieszkaniowej.