Można stać się właścicielem nieruchomości, nawet jeśli nie mamy do niej formalnych praw własności. Wystarczy, że jest się jej posiadaczem samoistnym. To szczególny status, który pozwala zarządzać nieruchomością jak właściciel, a z czasem otwiera drogę do nabycia jej przez zasiedzenie. Wyjaśniamy, na czym polega samoistne posiadanie, jakie warunki trzeba spełnić i co wyklucza możliwość przejęcia nieruchomości.
Posiadaczem samoistnym jest osoba, która zarządza nieruchomością w sposób niezależny i podejmuje działania tak jak właściciel. Oznacza to, że dysponuje nieruchomością: dokonuje remontów, przeprowadza naprawy, czy inwestuje w jej rozwój, nie pytając innych o zgodę. Dodatkowo reguluje koszty użytkowania: opłaca podatki, rachunki i inne koszty związane z eksploatacją nieruchomości.
Kolejną cechą samoistnego posiadania nieruchomości jest to, że nie płaci się czynszu właścicielowi, w odróżnieniu od sytuacji, gdy dom lub mieszkanie wynajmujemy lub dzierżawimy.
Przykładowo, posiadaczem samoistnym jest osoba, która przez lata korzysta z pasa ziemi, który sąsiaduje z jej działką, ogrodziła go i uprawia tam ziemię.
Aby można było uznać, że dana sytuacja jest posiadaniem samoistnym, muszą być spełnione poniższe warunki:
Aby udokumentować, że jest się posiadaczem samoistnym, najlepiej przedstawić potwierdzenie opłacania podatku od nieruchomości, faktury za przeprowadzone remonty czy dokumenty, które potwierdzą regularne korzystanie z domu lub mieszkania (np. domowe rachunki).
Istnieją dwa rodzaje posiadania – samoistne i zależne. Zależne jest wtedy, gdy posiadacz potwierdza, że jest jedynie użytkownikiem nieruchomości. A na dowód tego płaci czynsz albo pyta o zgodę właściciela, gdy chce wprowadzić zmiany w nieruchomości (np. przeprowadzić remont).
Warto wiedzieć, że tylko posiadanie samoistne może prowadzić do nabycia prawa własności do nieruchomości poprzez zasiedzenie – po 20 latach (w dobrej wierze) albo po 30 latach (w złej wierze).
Należy jednak pamiętać o tym, aby działania posiadacza samoistnego, takie jak przeprowadzane naprawy czy montaż ogrodzenia, były widoczne dla otoczenia.